DLACZEGO WODA ZASADOWA? Po pierwsze – bo znaczna większość wód mineralnych w butelkach ma odczyn nie obojętny… a kwaśny. A przecież przy dnie moczanowej należy pić dużo wody i unikać produktów kwasowych. Ważne jest więc aby woda, którą pijesz nie była kwaśna…
Czym jest dna moczanowa? Fot. thanksforbuying / Opublikowano: 12:02Aktualizacja: 12:48 Dna moczanowa, nazywana także skazą moczanową, podagrą lub artretyzmem, jest chorobą związaną z nadmiernym gromadzeniem się we krwi kwasu moczowego. Objawy dny moczanowej to silne napady bólowe w obrębie stawów, którym towarzyszy obrzęk i zaczerwienienie. U kogo rozwija się dna moczanowa? Przyczyna dominująca to nieprawidłowa dieta obfitująca w puryny. Leczenie dny moczanowej opiera się na terapii farmakologicznej oraz zastosowaniu diety ograniczającej spożycie związków purynowych. Dna moczanowa – co to jest?Przyczyny dny moczanowejOstry napad dny moczanowejDna przewlekła – przebiegOstra dna moczanowa – badaniaDna przewlekła – rozpoznanieLeczenie dny moczanowejDna przewlekła – leki łagodzące objawy chorobyDieta w dnie moczanowej – czego unikać?Dna moczanowa – co jeść?Dieta w dnie moczanowej – jadłospis Dna moczanowa – co to jest? Dna moczanowa (podagra, artretyzm, skaza moczanowa) to jedna z przewlekłych chorób metabolicznych. Co to jest podagra? W jej przebiegu dochodzi do odkładania się w narządach wewnętrznych i stawach kryształów moczanu monosodowego. Chorobie towarzyszą intensywne dolegliwości bólowe spowodowane stanem zapalnym wywołanym przez nagromadzone kryształki. Najczęściej kryształy kwasu moczowego odkładają się w stawach dużego palca stopy, nadgarstkach i kolanach, a także w nerkach. Dna moczanowa zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. W wielu przypadkach współwystępuje z otyłością, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym i chorobami sercowo-naczyniowymi. Przyczyny dny moczanowej Podstawową przyczyną dny moczanowej jest hiperurykemia, czyli nadmiar kwasu moczowego we krwi. Hiperurykemia może mieć charakter: pierwotny – spowodowany genetycznie uwarunkowanymi nieprawidłowościami nabyty – związany z wysokim spożyciem związków purynowych (zawartych w dużych ilościach w mięsie), wysokim spożyciem alkoholu, upośledzonym wydalaniem kwasu moczowego przez nerki, nadmiernym wysiłkiem fizycznym, przyjmowaniem niektórych leków, chorobami, np. niedoczynnością tarczycy. Kwas moczowy w organizmie powstaje ze związków purynowych, które są składnikami materiału genetycznego – zarówno człowieka, jak i roślin oraz zwierząt, które spożywamy. Wyróżniamy dwa źródła związków purynowych w organizmie. Pierwszym z nich jest metabolizm wewnętrzny – w ciele człowieka stale dochodzi do rozpadu i odnawiania tkanek, czemu towarzyszy uwalnianie puryn. Drugim źródłem jest pokarm. Zbyt duża ilość puryn powstających w organizmie i/lub dostarczonych z pokarmem w połączeniu z oddziaływaniem czynników, które dodatkowo powodują, że usuwanie kwasu moczowego jest mniej efektywne (taki efekt ma np. alkohol) prowadzi do nagromadzenia kwasu moczowego. Stan podwyższonego stężenia kwasu moczowego we krwi powoduje, że mogą zacząć wytrącać się kryształki, które osadzają się w stawach i tkance okołostawowej. To właśnie ich obecność powoduje objawy dny moczanowej. Czynnikami zwiększającymi ryzyko rozwoju dny moczanowej są: płeć męska wiek powyżej 30 roku życia nadużywanie alkoholu współistnienie takich schorzeń jak nadciśnienie, nowotwory, cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, otyłość, zaburzenia lipidowe czy zakażenia stosowanie leków wpływających na wzrost poziomu kwasu moczowego we krwi, takich jak leki moczopędne czy kwas acetylosalicylowy odwodnienie. Ostry napad dny moczanowej W przebiegu dny moczanowej wyróżniamy cztery fazy: fazę bezobjawową, ostry atak dny, okres między atakami, dnę moczanową przewlekłą. Najistotniejsze czynniki, które mogą wywołać napad dny moczanowej to spożycie alkoholu lub czerwonego mięsa, bardzo intensywny wysiłek fizyczny, uraz, zakażenie, przyjęcie niektórych leków. Dna moczanowa objawia się ostrym, nagłym bólem w stawie, który często budzi chorego w nocy albo nad ranem. Ból najczęściej ma charakter narastający. Chore miejsce staje się obrzęknięte, skóra staje się czerwona lub purpurowa i błyszcząca. Atakowi bólu dny moczanowej, który w stanie ostrym może trwać od kilku godzin do kilku dni, często dodatkowo towarzyszy podwyższona temperatura i zmęczenie. Aż w połowie przypadków podagry silny, rwący ból pojawia się w stawach u podstawy dużego palca stopy. Moczany osadzają się często także w stawach palców u rąk, nadgarstków, kolan. Dna moczanowa ma charakter napadowy – okresy intensywnego bólu przeplatają się z okresami całkowitego ustąpienia objawów. Nieleczony atak ostrej dny moczanowej trwa około 7 – 14 dni i ustępuje samoistnie. W zaawansowanym stadium choroby może jednak dochodzić do zmian przewlekłych. Przed wystąpieniem napadu chory może nie wiedzieć, że cierpi na dnę, ponieważ jedynym objawem jest podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi. Ostry atak bólu zazwyczaj stanowi pierwszy symptom sugerujący występowanie dny moczanowej. Ból towarzyszący napadowi przechodzi samoistnie i następuje okres między atakami, w czasie którego chory nie odczuwa żadnych dolegliwości. Ostre ataki dny i okresy bezobjawowe pomiędzy nimi powtarzają się, wraz z postępem choroby napady stają się jednak coraz częstsze. Dna przewlekła – przebieg Po kilku latach rozwinąć się może dna moczanowa przewlekła. Kryształki moczanów szczelnie otaczają stawy powodując ich zniekształcenia i ograniczenia sprawności. Gdy rozwinie się przewlekła dna moczanowa, objawy występują stale, choć mają znacznie mniejsze nasilenie. Im bardziej choroba postępuje, tym bardziej chory ma kłopoty ze sprawnym poruszaniem się, czuje dyskomfort przy każdym ruchu. Dodatkowo ostre kryształki moczanów drażnią i uszkadzają stawy i inne tkanki ciała, co także skutkuje dotkliwym bólem. Długotrwała hiperurykemia towarzysząca dnie moczanowej może z czasem doprowadzić także do wytrącenia się kryształków kwasu moczowego w nerkach i powstawania kamieni nerkowych. Nietypowe objawy dny moczanowej o charakterze przewlekłym to ubytki kostne w okolicy stawów zajętych procesem chorobowym. Odkładaniu się złogów kryształu moczowego w skórze towarzyszy powstanie guzków dnawych. Są to guzki zlokalizowane przede wszystkim na małżowinach usznych czy w okolicy stawów rąk i nóg. Skóra to nie jedyna lokalizacja guzków moczanowych – mogą ona powstawać także w obrębie stawów, ścięgien, a także narządów wewnętrznych. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność Iskial MAX + CZOSNEK, Suplement diety wspierający odporność i układ oddechowy, 120 kapsułek 42,90 zł Odporność, Beauty Naturell Cynk Organiczny + C, 100 tabletek 12,99 zł Odporność, Good Aging, Energia, Trawienie, Beauty Wimin Zestaw z lepszym metabolizmem, 30 saszetek 139,00 zł Zdrowie intymne i seks, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z SOS PMS, 30 saszetek 139,00 zł Odporność Naturell Czosnek Max Bezzapachowy, 90 kapsułek 17,39 zł Ostra dna moczanowa – badania W diagnostyce dny moczanowej istotne znaczenie ma wywiad z chorym i rodziną, pierwszym krokiem jest bowiem ustalenie, czy jest to postać choroby uwarunkowana genetycznie. Podstawowym badaniem wykonywanym w diagnozowaniu dny jest oznaczenie stężenia kwasu moczowego w krwi i w moczu oraz morfologia. Zmienione chorobowo stawy badane są w celu ustalenia poziomu zmian czy zwyrodnień. Badaniem rozstrzygającym o rozpoznaniu dny moczanowej jest punkcja zmienionego chorobowo stawu i wykazanie obecności kwasu moczowego w płynie stawowym. Dna przewlekła – rozpoznanie W przebiegu dny przewlekłej wykonywane są takie same badania biochemiczne jak w przypadku ostrego napadu dny moczanowej. Najczęściej wykonywane badania dodatkowe przy dnie moczanowej to: RTG, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa, niekiedy wykonuje się również badanie płynu stawowego. Jeśli wytworzyły się guzki dnawe, konieczne może być ich wycięcie i poddanie badaniu histopatologicznemu. Rozszerzona diagnostyka bywa niezbędna, ponieważ objawy mogą wskazywać również na inne schorzenia, reumatoidalne zapalenie stawów, chorobę zwyrodnieniową stawów, dnę rzekomą lub infekcję bakteryjną stawów. Jeśli nie ma podstaw, by podejrzewać dnę moczanową pierwotną (uwarunkowaną genetycznie), należy wziąć pod uwagę wszelkie schorzenia, w trakcie których może rozwinąć się dna wtórna. Konieczne może okazać się rozszerzenie diagnostyki o badania w kierunku cukrzycy, nadciśnienia, chorób nerek. Lekarz powinien także wykluczyć nadużywanie alkoholu i zażywanie niektórych leków jako przyczynę rozwoju dny moczanowej. Leczenie dny moczanowej Dna moczanowa stanowi chorobę o charakterze przewlekłym, nieuleczalnym. Możemy jedynie obniżać stężenie kwasu moczowego we krwi i ograniczać powstawanie złogów moczanowych. Jak leczyć dnę moczanową? Leczenie ukierunkowane jest na: opanowanie ostrego ataku choroby, zmniejszenie częstotliwości nawrotów, zapobieganie nieodwracanym powikłaniom stawowym i nerkowym. Ostry atak dny moczanowej ustępuje zwykle samoistnie bez względu na to, czy chory podejmuje leczenie, czy nie, jednak w opanowaniu objawów pomocna jest farmakoterapia. Jak szybko wyleczyć dnę moczanową? Najwyższą skuteczność w czasie ataku dny moczanowej mają leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), a także kolchicyna i sterydy. Jaki lek bez recepty na dnę moczanową sprawdza się najlepiej? Można stosować niesteroidowe leki przeciwzapalne zawierające np. deksketoprofen. Ból w miejscu zapalenia można dodatkowo łagodzić za pomocą zimnych okładów, które jednocześnie zmniejszają opuchliznę. Dna przewlekła – leki łagodzące objawy choroby Leczenie dny nie powinno zakończyć się po ustąpieniu ostrego naparu choroby. Co przynosi ulgę w dnie moczanowej przewlekłej? Aby zapobiegać kolejnym atakom dny moczanowej, stosowane są leki profilaktyczne. Zaleca się je głównie tym osobom, które mają za sobą co najmniej dwa napady. Leczenie profilaktyczne dny moczanowej należy rozpocząć mniej więcej tydzień po ustąpieniu objawów ataku. Lekarz zaleca wówczas przyjmowanie febuksostatu i allopurinolu. Celem farmakoterapii tymi lekami jest przede wszystkim zmniejszenie stężenia kwasu moczowego we krwi. Trzeba pamiętać, że nie bierze się ich w przypadkach, kiedy stan zapalny pozostawił zmiany w stawach. Febuksostat i allopurinol przeznaczone są do stosowania przewlekłego, jednak w czasie ewentualnego ataku należy je odstawić. Dieta w dnie moczanowej – czego unikać? Jak wspomnieliśmy wcześniej, nadmiar puryn, z których powstaje kwas moczowy wywołujący objawy dny może pochodzić z pożywienia. Gdy rozwinie się dna moczanowa, dieta ograniczająca spożycie tych związków jest (w połączeniu z farmakoterapią) podstawową metodą kontrolowania dny moczanowej i sposobem na zapobieganie występowaniu ataków bólu. Produkty będące bogatym źródłem białka postrzegane są jako te, które zawierają najwięcej związków purynowych, dlatego pacjentom ogólnie zaleca się ograniczenie spożycia tego składnika. Zawartość białka/puryn nie jest jednak jednym czynnikiem, który wpływa na efekt spożycia danego rodzaju produktu na stężenie kwasu moczowego, znaczenie ma także ich przyswajalność. Wszystko wskazuje na to, że jedzenie mięsa sprzyja hiperurykemii. W badaniach wykazano, że u osób zdrowych dzienna konsumpcja dodatkowej porcji produktów z tej grupy wiązała się ze wzrostem ryzyka wystąpienia dny moczanowej o 21 proc.. Ryzyko dny zwiększało także spożycie owoców morza. Nie wszystkie produkty o wysokiej zawartości białka i/lub puryn mają negatywny wpływ na zdrowie osób z dną moczanową. Spożywanie produktów takich jak groszek, fasola, soczewica, fasolka szparagowa, szpinak czy grzyby (choć uznawane są one za bogate w przynajmniej jeden z tych związków), nie wiąże się ze wzrostem stężenia kwasu moczowego we krwi. Spożycie chudych produktów mlecznych (także bogatych w białko) może nawet sprzyjać obniżaniu ryzyka hiperurykemii. Bardzo ważnym zaleceniem w diecie przy dnie moczanowej jest unikanie spożycia alkoholu. Etanol podnosi stężenie kwasu moczowego we krwi, ponieważ powoduje obniżenie wydalania tego związku z moczem oraz zwiększa jego produkcję w organizmie. Szczególnie szkodliwie na artretyzm wpływają piwo i napoje spirytusowe. Badania wykazały, że u osób wypijających co najmniej dwa piwa dziennie ryzyko wystąpienia choroby jest prawie trzykrotnie wyższe niż u osób unikających alkoholu! Spożycia piwa i napojów spirytusowych wiąże się także z częstszym występowaniem ostrych ataków dny moczanowej. Dna moczanowa – co jeść? Najważniejsze zasady diety przy dnie moczanowej można podsumować w kilku punktach: ogranicz spożycie produktów bogatych w przyswajalne związki purynowe: mięsa i owoców morza (niezalecane są przede wszystkim buliony na bazie mięsa, rosoły, podroby, dziczyzna, baranina, sardynki, śledzie, szproty, wędliny i konserwy), swoją dietę oprzyj na warzywach i pełnoziarnistych produktach zbożowych, spożywaj także owoce, chude mleko i przetwory mleczne, uzupełnij dietę olejami roślinnymi (rzepakowym, oliwą z oliwek) oraz rybami i nasionami roślin strączkowych (stosuj je jako zamienniki mięsa), unikaj alkoholu (przede wszystkim piwa i napojów spirytusowych), ogranicz spożycie cukru i słodyczy, wypijaj dużą ilość płynów, zalecane jest spożycie 3 litrów na dobę (zapobiega to nadmiernemu zagęszczaniu moczu i wytrącaniu kryształów), staraj się uzyskać lub utrzymać prawidłową masę ciała, ale pamiętaj, że głodówki i szybkie odchudzanie negatywnie wpływają na przebieg choroby, pamiętaj o aktywności fizycznej, jednak unikaj treningów o wysokiej intensywności. Ważna zasadą jest także, by przy głównych posiłkach zachować właściwe proporcje na talerzu: niech jego połowę zajmują warzywa (lub owoce), ćwiartkę dodatki węglowodanowe (ryż, kasza, ziemniaki, makaron, pieczywo, płatki, np. owsiane, jaglane), kolejną ćwiartkę porcja produktu białkowego (ryby lub nasion roślin strączkowych, rzadziej mięsa). Dieta w dnie moczanowej – jadłospis W przebiegu dny moczanowej zaleca się jedzenie pięć razy dziennie w regularnych odstępach czasu (należy unikać długich przerw pomiędzy posiłkami). Poniżej znajdziecie przykładowy jadłospis oparty na produktach zalecanych w dnie moczanowej: I śniadanie: pieczywo razowe z chudym/półtłustym twarogiem, ogórkiem, rzodkiewką, szczypiorkiem, II śniadanie: jogurt naturalny z wiśniami (z niewielkim dodatkiem miodu, jeśli jest taka potrzeba), Obiad: ziemniaki, pieczony dorsz, mieszanka sałat z pomidorem i sosem winegret (na bazie oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego i soku z cytryny), Podwieczorek: pomarańcza i mała garstka mieszanki orzechów niesolonych, Kolacja: omlet z cukinią, pieczywo razowe. W jadłospisie należy uwzględnić także odpowiednią ilość płynów. Napoje zalecane w diecie przy dnie moczanowej to: woda, kawa zbożowa, słaba herbata, napary ziołowe, herbatki owocowe, soki warzywne. Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie zastępuje porady lekarza. W przypadku występowania opisywanych dolegliwości, zalecana jest konsultacja ze specjalistą. Źródła: Maśliński S., Ryżewski J. (red.) (2012) Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D. (red.) (2014) Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Milena Marchewka Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy
Woda gazowana to taka, która nasycona jest CO2. Można wyróżnić trzy rodzaje: wysokonascyone dwutlenkiem węgla, średnionasycone oraz niskonasycone, gdzie obecność CO2 wynosi poniżej 1500 mg/l. Ci, którzy bardzo lubią napoje gazowane na pewno docenia smak tej pierwszej.
W niektórych chorobach przewlekłych oprócz leczenia farmakologicznego ważna jest modyfikacja dotychczasowego stylu życia, w tym diety. Zmieniając nawyki żywieniowe, minimalizuje się powstanie powikłań oraz zmniejsza się objawy, a w niektórych przypadkach można je nawet wyeliminować. Dna moczanowa jest jedną z chorób, w której zmiana stylu życia ma duże znaczenie na jej przebieg. Czym jest dna moczanowa, nazywana jest inaczej skazą moczanową? To zapalna choroba stawów, której towarzyszy hiperurykemia – nadmierne stężenie kwasu moczowego we krwi. Związek ten powstaje w wyniku katabolizmu zasad purynowych. W czasie choroby moczany sodu ulegają krystalizacji w płynie stawowym. Złogi mogą również występować w innych tkankach. Schorzenie dotyka 1–2% społeczeństwa. Częściej chorują mężczyźni – głównie ok. 40. roku życia. Kobiety natomiast po okresie menopauzy. Dnie moczanowej może towarzyszy zespół metaboliczny. U zdrowej kobiety poziom kwasu moczowego we krwi wynosi 150–340 µmol/l. W przypadku mężczyzn to 200–420 µmol/l. Kiedy poziom przekroczy 9 mg/dl, to u 80% osób mogą pojawić się objawy dny moczanowej oraz zapalenie stawów. Na powstanie tej choroby może wpływać uwarunkowanie genetyczne spowodowane zmianą w metabolizmie kwasu moczowego, a także styl życia – dieta bogatopurynowa i nadużywanie alkoholu. Na początku występuje hiperurykemia bezobjawowa. Z czasem pojawiają się napady dny moczanowej z coraz większą częstotliwością. Spowodowane są stresem, zakażeniem, urazem, nadużywaniem alkoholu, nieodpowiednią dietą. Trwają kilka dni lub tygodni. Cechują się silnym, nagłym bólem, zaczerwienieniem i obrzękiem stawów. Zazwyczaj zlokalizowane są w stawie śródstopno-paliczkowym (zwane są wtedy podagrą), rzadziej skokowym czy kolanowym. Ostatnim etapem jest dna przewlekła. Zapalenie obejmuje wiele stawów. Powstają wówczas guzki dnawe. Rozpoznanie polega na badaniach laboratoryjnych stężenia kwasu moczowego we krwi i moczu, a także ocenie płynu stawowego i badaniu obrazowym. Leczenie farmakologiczne jest dostosowane do aktualnego stanu chorego. Każdy chory powinien stosować dietę ubogopurynową, unikać alkoholu i palenia tytoniu [1,2]. Domowe sposoby na dnę moczanową W celu zmniejszenia dolegliwości oraz poziomu kwasu moczowego we krwi należy zmienić styl życia, w tym sposób żywienia. Znaczenie ma stosowanie diety niskopurynowej. Głównym źródłem puryny są: mięso i jego przetwory (konserwy, wędliny), podroby i owoce morza. Dlatego poleca się dietę mleczno-jajeczno-wegetariańską, żeby dostarczyć odpowiednią podaż białka. Nasiona roślin strączkowych również zawierają związki purynowe. Mają one jednak mniejszą biodostępność, dlatego czasami mogą pojawiać się w diecie. Potrawy powinny być głównie duszone, pieczone lub gotowane. Podczas tej ostatniej obróbki do wody przechodzą puryny, dlatego nie należy wykorzystywać jej do przyrządzania innych potraw, np. zup. Należy pamiętać o produktach będących źródłem węglowodanów – takich jak produkty zbożowe, warzywa i owoce, ponieważ wpływają one na wzrost wydalania z moczem kwasu moczowego. Można nawet zwiększyć ich udział w diecie kosztem tłuszczu. Nie powinno w niej być jednak za dużo węglowodanów prostych, fruktozy, która poprzez zwiększenie degradacji adeniny powoduje wzrost stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi. W ciągu dnia należy spożywać 4–5 posiłków dziennie, a ostatni najlepiej 3–4 godziny przed snem, ponieważ w nocy ilość kwasu moczowego ulega zwiększeniu. W ciągu dnia należy wypijać ok. 3 l płynów w postaci wody, herbat owocowych, ziół, mleka i napojów fermentowanych, czystych zup gotowanych na wywarach jarskich. Odwodnienie nasila dolegliwości. Produkty mleczne, dzięki obecności kazeiny i laktoalbuminy, dodatkowo zwiększają wydalanie z moczem kwasu moczowego. Ze względu na przewlekły stan zapalny stawów dietę można wzbogacić w kwas γ-linolenowy (GLA), który występuje w olejach z wiesiołka i ogórecznika lekarskiego oraz w nasionach czarnej porzeczki. Działanie przeciwzapalne ma również kwas eikozapentaenowy (EPA), którego źródłem są ryby morskie. Należy unikać alkoholu, który zaostrza objawy. Etanol zmniejsza wydalanie kwasu moczowego z moczem i zwiększa degradację adeniny (związek purynowy). Nadmierny wysiłek fizyczny również może spowodować napad dny moczanowej. Jednak umiarkowana aktywność fizyczna jest wskazana, szczególnie w celu zmniejszenia masy ciała u osób otyłych. Odchudzanie powinno być powolne, należy unikać diet niskowęglowodanowych, żeby nie spowodować zaostrzenia choroby [3,4]. Tabela 1. Produkty stosowane w dnie moczanowej [4] Produkty dozwolone Produkty zabronione mięso – w ograniczonej ilości wołowina, wieprzowina, drób, ryby – sandacz, dorsz, pstrąg, mintaj wywary z kości i mięsa, galaretki mięsne i rybne, konserwy rybne i mięsne, ryby – śledzie, szproty, wędliny, podroby mleko i przetwory mleczne – jogurt, kefir, maślanka, chudy ser twarogowy Sery – tłusty twarogowy, podpuszczkowy, topiony, pleśniowy masło i śmietana w ograniczonych ilościach tłuszcze zwierzęce – łój, słonina, boczek owoce rabarbar warzywa szczaw i szpinak, suche nasiona roślin strączkowych, soczewica, fasolka szparagowa – dozwolone w ograniczonych ilościach produkty zbożowe herbaty ziołowe i owocowe herbata czarna woda mineralna alkohol, kawa naturalna, kakao i jego przetwory, ostre przyprawy Leczenie dny moczanowej sokiem z cytryny Głównym sposobem leczenia niefarmakologicznego dny moczanowej i hiperurykemii jest dieta niskopurynowa. Inne metody mogą wspomóc terapię. Niektóre badania wskazują na związek pomiędzy wzrostem spożycia witaminy C a zmniejszeniem stężenia kwasu moczowego we krwi. Uważa się, że witamina ta wpływa na zwiększenie wydalania kwasu moczowego z moczem. Większość tych badań została przeprowadzona na osobach, które nie chorowały na dnę moczanową. Pomimo tych analiz nie ma konkretnych zaleceń, które mówią o zwiększeniu ilości witaminy C w dnie moczanowej czy hiperurykemii. Nie ulega wątpliwości, że plusem picia soku z cytryny jest dostarczenie organizmowi witaminy C i kolejnej porcji wody. Nie należy zapominać, że wiele innych owoców (cytrusy, porzeczki, truskawki) oraz warzyw (papryka, brokuły, brukselka) jest również naturalnym źródłem tej witaminy. W jednej średniej papryce czerwonej jest tyle witaminy C, co w ponad 8 cytrynach. Warto pamiętać, że witamina ta jest wrażliwa na utlenianie i wysokie temperatury [5-7]. Zioła na dnę moczanową W zmniejszaniu stężenia kwasu moczowego oraz stanów zapalnych pomóc może fitoterapia. Rośliny stosuje się w postaci naparów, odwarów lub wyciągów. Zimowit jesienny (Colchicum autumnale) zawiera alkoloidy, które zmniejszają przemieszczanie się leukocytów do zmienionego chorobowo miejsca i odczyn zapalny. Pomaga również w utrzymaniu w tkankach prawidłowego pH. Roślina jest bardzo toksyczna. Dlatego stosowana może być tylko pod kontrolą lekarza! Działanie urykozuryczne wykazują: liście brzozy (Folium Betulae) – są moczopędne i słabo napotne. Zwiększają przesączanie w kłębuszkach nerkowych oraz wydalanie moczu, w tym kwasu moczowego; znamiona kukurydzy (Stigma Maydis) – zmniejszają napięcie mięśni gładkich dróg moczowych i zwiększają wydalanie moczu. Mają działanie przeciwkamicowe i przeciwzapalne na drogi moczowe; ziele rdestu ptasiego (Herba Polygoni avicularis) i ziele nawłoci (Herba Solidaginis) – zawierają flawonoidy, które zwiększają wydalanie moczu i szkodliwych produktów przemiany materii. Działanie moczopędne wykazują również strąki fasoli (Pericarpium Phaseoli), korzeń wilżyny (Radix Ononidis) i kłącze perzu (Rhizoma Agropyri). Zaczynając jakkolwiek fitoterapię, należy skonsultować się ze specjalistą. Związki roślin mogą wchodzić w interakcję z lekami. Niektóre odmiany są przeciwwskazane przy pewnych schorzeniach oraz w przypadku dzieci, kobiet w ciąży i karmiących, a także osób starszych [8]. Terapia dny moczanowej polega na zapobieganiu jej nawrotom oraz unikaniu powikłań stawowych. Jest to jedna z chorób, w której obok leczenia farmakologicznego znaczenie ma również zmiana stylu życia. Dieta powinna być niskopurynowa i pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze. Zioła będą pomocne w usuwaniu nadmiaru kwasu moczowego z organizmu. Dodatkowo unikanie czynników powodujących napad dny moczanowej, takich jak stres, alkohol, urazy i infekcje, powinno poprawić komfort życia chorego. Literatura: [1] Pachocka L., Dna moczanowa [w:] M. Jarosz (red.), Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2017. [2] Zimmermann-Górska I., Choroby związane z obecnością kryształów [w:] A. Szczeklik (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2010. [3] Kozłowska L., Hiperurykemia i dna moczanowa [w:] D. Włodarek (red.), Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015. [4] Drzewiecka K., Suliburska J., Dietoterapia skazy moczanowej, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2012, 3, 125-129. [5] Patapong T. i Zhan-Gue L., The association of vitamin C, alcohol, coffee, tea, milk and yogurt with uric acid and gout, International Journal of Rheumatic Diseases 2015, 18, 495-501. [6] Choi HK., Gao X. I., Curhan G., Vitamin C intake and the risk of gout in men: a prospective study, Arch Intern Med. 2009, 169, 502-507. [7] Kunachowicz H. i wsp., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012. [8] Lamer-Zarawska E. i wsp., Fitoterapia dny [w:] E. Lamer-Zarawska i wsp. (red), Fitoterapia i leki roślinne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012. Jeśli woda gazowana - trzeba go pozostawić otwarte na kilka godzin, do dwutlenku węgla na zewnątrz. If carbonated water - you need to leave it open for a few hours, to carbon dioxide out. Inna sytuacja jest gdy jesteśmy po ćwiczeniach fizycznych - woda gazowana przyspiesza wtedy wydalanie toksyn i innych produktów przemiany materii.

Jakie produkty są dozwolone w diecie chorego na dnę moczanową? Te grupy produktów nie powodują nagłego zwiększenia kwasu moczowego we krwi. Zobacz kolejne slajdy, przesuwając zdjęcia w prawo, ew. naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE. fot. Getty ImagesDna moczanowa to choroba, która polega na nadmiernym odkładaniu się kwasu moczowego w stawach, ścięgna, a nawet niektórych narządach. Leczenie podagry polega na eliminacji lub ograniczeniu produktów bogatych w puryny, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko wystąpienia bólu i sztywności stawów. W diecie chorych na dnę moczanową powinno się ograniczyć spożycie mięsa, niektórych ryb, a także alkoholu i warzyw bogatych w szczawiany. Podpowiadamy, jakie grupy produktów można jeść przy dnie moczanowej. Spis treściCo można jeść przy podagrze? Po te produkty warto sięgać Czym jest dna moczanowa i jakie są jej objawy? Dieta przy dnie moczanowej – tych produktów lepiej unikać Co można jeść przy podagrze? Po te produkty warto sięgać Dna moczanowa to schorzenie wymagające stosowania specjalistycznej diety, która będzie uboga w puryny. Rezygnacja z niektórych produktów łagodzi ból i sztywność stawów, a także zmniejsza ryzyko odkładania się kwasu moczowego w stawach w postaci guzków dnawych. Wiele mówi się o tym, czego unikać przy podagrze, jednak pacjenci często nie wiedzą, które produkty są dozwolone przy ich schorzeniu. W galerii przedstawiamy, co można jeść przy artretyzmie. Co można jeść przy dnie moczanowej? Po te grupy produktów warto sięgaćCzym jest dna moczanowa i jakie są jej objawy? Dna moczanowa, inaczej nazywana artretyzmem lub podagrą, polega na gromadzeniu się złogów moczanowych w stawach, ścięgnach, a nawet niektórych narządach. Choroba ta najczęściej dotyka mężczyzn po 60. roku życia, szczególnie tych, którzy spożywają duże ilości mięsa i nadużywają alkoholu. Artretyzm początkowo może przebiegać bezobjawowo, a pierwsze dolegliwości pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Jakie są objawy dny moczanowej? Wśród głównych symptomów tego schorzenia można wymienić: ból stawów, szczególnie kciuka i dużego palca u stopy, obrzęki nóg, powiększenie obwodu nogi w okolicy kostki, miejscowe zaczerwienienie i ocieplenie skóry, gorączka i dreszcze, bezsenność. Dieta przy dnie moczanowej – tych produktów lepiej unikać Dieta przy dnie moczanowej polega na unikaniu produktów bogatych w puryny. Dlatego należy usunąć z jadłospisu chorych na podagrę, wyeliminować lub mocno ograniczyć spożycie pokarmy, do których należą: wywary kostne i mięsne, mięso: kiełbasy, podroby, boczek, słonina, baranina, dziczyzna, wołowina, tłuste kawałki wieprzowiny – dozwolona ilość wynosi tylko 50 g dziennie, konserwy mięsne, niektóre ryby i owoce morza taki, jak: śledzie, sardynki, łosoś, pstrąg, tuńczyk, szproty, krewetki i małże – dozwolona ilość wynosi 50 g dziennie, warzywa bogate w szczawiany – szczaw, szpinak i rabarbar, niektóre warzywa takie, jak: papryka, kalafior, brukselka, por i kukurydza – dzienna ilość tych produktów nie powinna przekraczać 100 g, tłuste i smażone potrawy, fast foody, alkohol (piwo, wino i wódka). Warto przeczytać:Czego nie jeść przy podagrze? Tych produktów lepiej unikać przy dnie moczanowejTe zioła wspierają leczenie dny moczanowej. Sprawdź, co pić przy podagrze Dodaj firmę Autopromocja Zadbaj o optymalne trawienieMateriały promocyjne partnera

Woda Mineralizowana Magnezem BWT to optymalny nośnik smaku, którym możesz się delektować z każdym łykiem – czy to jako woda niegazowana, gazowana, schłodzona czy nieschłodzona. Woda ta znakomicie ugasi pragnienie, a smak przyrządzonej z niej kawy i herbaty jest niepowtarzalny. Harmonijny smak, który towarzyszy Ci przez cały dzień.

Jednym z kluczowych momentów w leczeniu dny moczanowej jest kwestia jakościowego wydalania kwasu moczowego i szczawiowego z organizmu pacjenta. Ale ciężkości tej choroby jest to, że współczesna medycyna nie jest w stanie całkowicie wyleczyć dny. Do chwili obecnej możliwe jest utrzymanie choroby tylko w stanie remisji. Skutecznym asystentem w tej sytuacji jest woda mineralna na dnę, która zostanie omówiona w tym artykule. [1], [2], [3] Nazwy wód mineralnych dla dny moczanowej Jako metoda zapobiegawcza i po zatrzymaniu ostrego ataku dny moczanowej można stosować niektóre zmineralizowane napoje. Należy pamiętać, że używana woda mineralna powinna mieć alkaliczny poziom pH. Nazwy wód mineralnych z dna, które spełniają niezbędne cechy: Lipetskaya. Essentuki № 4. Smirnovskaya. Jermuk. Essentuki № 17. Krolenka Borjomi. Diližan. Łysogorski. Slavyanovskaya. Donat Mg (Donat Mg). Uzdrawianie Novoterskaya. Nie rób tego. Głównym celem takiej terapii jest usunięcie nadmiaru kwasu moczowego, zapobieganie tworzeniu się kryształów moczanu w stawach. Siarczan i siarczku z wody, do której nie ma wątpliwości, obejmuje takie dobrze znane marki jak Borjomi, Narzan Essentuki № № 4 i 17 wykazują właściwości moczopędne choleretic, zmniejszenie stężenia kwasu moczowego we krwi, co eliminuje hiperurykemii, jak również zmniejszenie stanu zapalnego. Na tle spożycia takiej wody kwas moczowy staje się zasadowy, co przyczynia się do jego łatwiejszej eliminacji, a wymiana związków białkowych jest stymulowana. Ale pamiętaj o jednej głównej zasadzie. Wyrażenie "im więcej - tym lepiej" w żaden sposób nie odnosi się do odbioru specjalistycznej zmineralizowanej wody. Essentuki № 4 i Essentuki № 17 - nisko-mineralna woda ze stołu medycznego. Jej dopuszczenie do dny jest dozwolone tylko za zgodą specjalisty. Borjomi - naturalny wodorowęglan mineralny - woda sodowa o naturalnej mineralizacji. Ta woda pomaga rozpuszczać kamienie moczowe i kamienie kwasu moczowego, nie większe niż 7 mm. Woda mineralna "Borjomi" jest używana na pół godziny przed posiłkiem w ilości 150 ml. Slavyanovskaya - woda o właściwościach siarczanowo-wodorowęglanowych i wapniowo-sodowych. Jej recepcja odznacza się wysoką skutecznością w zapobieganiu podagrze lub złagodzeniu jej ataków. Woda mineralna skutecznie rozszczepia sole moczanowe, aktywuje proces wydalania ich produktów rozpadu, eliminuje stany zapalne. Reżim odbioru wody mineralnej "Slavyanskaya" - cztery razy dziennie w ilości 4 - 5 ml na kilogram wagi. Woda terapeutyczna powinna mieć temperaturę 20 - 30 stopni. Czas trwania leczenia wynosi od czterech do pięciu tygodni. Wody magnezu, które zawierają zmineralizowaną ciecz Donat Mg (Donat Mg) aktywują wymianę kwasu nukleinowego, zmniejszają ilość kwasu moczowego we krwi. W większości przypadków jest przepisywany pacjentom z kamicą nerkową, czyli w obecności piasku i kamieni nerkowych. Ale nie jest mniej skuteczne w przypadku dny moczanowej. Jony wapnia obecne w cieczy pomagają rozpuszczać kwas moczowy, co przyczynia się do jego bardziej aktywnego wydalania z organizmu. Ten pierwiastek charakteryzuje się właściwościami ochronnymi błon, które pozwalają aktywować pracę komórki, zmniejszają poziom stanu zapalnego tkanek. Element krzemu, zawsze występuje w większym lub mniejszym stopniu, w każdym z nich wody, przyczynia się do stabilizacji błon komórkowych, zwiększa mochevyvedeniya równolegle rozkładającego się kwasu moczowego i szczawiowy, zapobiegając tworzeniu się postaci krystalicznych moczanu. Jony fluoru skutecznie zatrzymują proces syntezy substancji kwasu moczowego, do których należy kwas moczowy. Alkaliczna woda mineralna do dny moczanowej Przyjmowanie alkalicznej wody mineralnej z dna pomaga łatwo pozbyć się nadmiaru kwasu moczowego, usuwając je z moczem z chorego organizmu. Jest stosowany do wysokiej kwasowości soku żołądkowego. Taka woda doskonale alkalizuje mocz. Przy regularnym, ale dozowanym spożyciu alkalicznej wody mineralnej (zmniejszona mineralizacja), procesy metaboliczne są normalizowane, toksyny są wydalane z organizmu. Po konsultacji ze specjalistą może być stosowany w celu zapobiegania dnie. Weź alkaliczną wodę mineralną na dnę moczanową, za zgodą lekarza prowadzącego i zgodnie ze schematem, który napisał. W większości przypadków dawka jednej dawki jest obliczana na podstawie masy ciała pacjenta. Ta formuła jest prosta: 4 ml na kilogram wagi pacjenta. Ale jest to średnia formuła, ponieważ każdy organizm jest indywidualny i podczas leczenia można regulować dawkę początkową. Indywidualność jest inna, a skład konkretnej wody, która również dostosowuje dawkę. Średnie dzienne dopuszczalne objętości takiej wody wynoszą od pół litra do litra. Dlatego lekarze zalecają picie go w ciepłym gronie. Alkaliczne wody mineralne z dna mogą być również stosowane jako kąpiele mineralne, kompresy i zastosowania. [4], [5] Woda mineralna na dnę i kamicę moczową Naruszenie procesów metabolicznych w szczególności wpływa na układ mięśniowo-szkieletowy i moczowy organizmu. Nadmierna akumulacja substancji kwasu moczowego i ich osadzanie w elementach stawowych powoduje, że układy te działają na granicy. Równocześnie dochodzi do naruszenia odpływu moczu u tego pacjenta, a sole moczanowe i szczawiany nie opuszczają ciała, które w pewnych warunkach zaczynają krystalizować. Kiedy gromadzą się w stawach, rozwija się proces zapalny, prowadzący do dny moczanowej. Niektóre z krystalicznych nowotworów gromadzą się w nerkach, tworząc w nich kamienie, co prowadzi do rozwoju i progresji kamicy. Woda mineralna dla dny moczanowej i kamicy moczowej jest jednym z elementów prawie każdego protokołu do leczenia tych chorób. Prawidłowo dobrana zmineralizowana woda może pomóc chorym organizmom przenieść chorobę na etap remisji. Pozytywne aspekty: Zapobieganie tworzeniu się kamieni o dowolnym składzie chemicznym. Aktywacja produkcji specjalnych koloidów, które pomagają poprawić rozpuszczalność soli moczanowych. Popraw ich wycofanie z ciała. Przyjmowanie wody mineralnej odbywa się pod stałym nadzorem lekarza prowadzącego, ponieważ niezależna zmiana dawkowania może, wręcz przeciwnie, prowadzić do zwiększenia zawartości i osadzania pewnej liczby soli w organizmie, które są również zdolne do wywoływania tworzenia się kamieni. Jeśli pacjent ma stosunkowo duży kamień, to jeśli spróbujesz go usunąć z ciała, istnieje duże prawdopodobieństwo zablokowania dróg moczowych, co jest bezpośrednim wskazaniem do natychmiastowej hospitalizacji i interwencji chirurgicznej. Dlatego przed pobraniem takiej wody konieczne jest pełne badanie ciała za pomocą diagnostyki instrumentalnej (badanie ultrasonograficzne strefy zainteresowania, radiografii itp.). W tym przypadku rodzaj formacji skalnych jest koniecznie określony. Woda mineralna o właściwościach alkalicznych jest przepisywana tylko kamiennym moczanem, co jest wynikiem niepowodzenia wymiany puryn. Szczególnie wysokie wyniki w tym przypadku pokazują wodę magnezową. Taki na przykład jako Donat Mg. Woda mineralna, zalecana do dny moczanowej, jak już wspomniano powyżej, musi koniecznie należeć do grupy minerałów o odczynie zasadowym, czyli ta liczba powinna być powyżej 7. Woda mineralna, zalecana do dny moczanowej, powinna być nie tylko zasadowa, ale także siarczanami węglowodorowymi, o wysokiej zawartości jonów magnezu. Ta kombinacja normalizuje metabolizm, specjalne miejsce, w którym zachodzi wymiana białek. Ze względu na swoje szczególne właściwości udaje jej się rozkładać kwasy mocznikowe, które w obfitości występują w ciele pacjenta z dną moczanową, zmniejszając tym samym prawdopodobieństwo powstania nowotworów kamienia moczanowego. Nie zapominaj, że ten napój ma właściwości przeciwzapalne i alkalizujące. Bardziej szczegółowo przyjrzymy się przykładowi jednego z nich. Woda mineralna Donat Mg (Donat Mg) odnosi się do napojów alkalicznych i charakteryzuje się podwyższoną zawartością takich pierwiastków chemicznych, jak magnez i krzem. Czas trwania kuracji leczniczej lub profilaktycznej wynosi zazwyczaj od czterech do sześciu tygodni. Średnio harmonogram spożycia wody mineralnej Donat Mg wygląda następująco: "Lek" jest przyjmowany codziennie na szklankę minut przez 30 do 40 przed posiłkami. Przed piciem wody należy lekko rozgrzać i pić w ciepłej formie. Pierwsze spotkanie jest wymagane na pusty żołądek przed śniadaniem. W tym samym czasie, objętość, która jest pijana jest zwykle większa (200-300 ml) niż przed obiadem (100-150 ml). Przed obiadem - standard 200 - 250 ml. Mineralizowana woda jest przechowywana w temperaturze pokojowej w szczelnie zamkniętym pojemniku. Miejsce przechowywania nie powinno być narażone na bezpośrednie działanie promieni słonecznych. Oprócz już dźwięcznych wód mineralnych, ostatnio lekarze coraz częściej zwracają uwagę na zmineralizowane napoje, nasycone takim minerałem jak shungit. Shungit - naturalne minerały bogaty krzemu, manganu, tlenek magnezu, potasu, glinu, manganu i wiele innych pierwiastków chemicznych i związków, niezbędne do normalnego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Ten produkt ma unikalne właściwości: Przeciwdziała wzrostowi i reprodukcji patogennej flory. Poprawia metabolizm i procesy metaboliczne w organizmie człowieka. Adsorbuje toksyny i inne substancje szkodliwe dla ludzi. Poprawia ich wycofanie z ciała pacjenta. Wskazania do stosowania wody shungitowej obejmują dnę i kamicę moczową, a także dość obszerną listę innych chorób. Alkaliczna, siarczanowo-wodorowęglanowa, wodorowęglanowo-sodowa i wapniowo-sodowa woda mineralna dla dny jest jednym z elementów każdego protokołu leczenia danej choroby. Ale który z powyższych napojów jest bardziej odpowiedni do tego obrazu klinicznego, tylko wykwalifikowany specjalista może go rozwiązać.

Woda gazowana dla dzieci. Woda gazowana, choć nie ma negatywnego wpływu na zdrowie, nie powinna być spożywana w dużych dawkach przez dzieci, szczególnie te małe. Wypita zbyt szybko może doprowadzić do podrażnienia śluzówki, w momencie, gdy przedostanie się do nosa. Należy więc uważać, gdy podaje się ją najmłodszym. Woda
Witam, Z diety należy wykluczyć : podroby, groch, fasolę, soczewicę ,szpinak, szczaw, grzyby, szproty, śledzie, sardynki, wędliny wędzone i konserwowe, zupy i sosy na wywarach mięsnych, galarety, galantyny, ikra. Zabronione jest spożywanie kawy, czarnej herbaty, kakao i alkoholu , który nasila endogenną produkcję puryn. W okresie napadowym wskazana jest dieta bezmięsna najkorzystniej zastosować dietę płynną (kleikowo – owocową). Jadłospisy powinny być urozmaicone, stosowane produkty świeże i najlepszej jakości, potrawy lekkostrawne. Zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia , optymalne byłoby spożywanie 5 posiłków dziennie. Minimum to 3 posiłki . Ostatni posiłek należy spożyć 3 – 4 godzin przed snem ( w nocy zwiększa się retencja kwasu moczowego ) . Zaleca się odpowiednie nawadnianie organizmu około 3 litrów płynów (herbata zielona, woda, soki rozprowadzane wodą, napary ziołowe ), napoje powinny być rozłożone równomiernie przez cały dzień. Wskazane jest aby potrawy były gotowane w wodzie i na parze, co sprzyja wypłukiwaniu puryn zawartych w tych produktach do wywaru. Głodówki w leczeniu dny są zabronione- wiążą się z ketozą , a ta może wyzwalać ataki dny. Duże znaczenie w profilaktyce choroby mają ćwiczenia fizyczne, które pomagają w utrzymaniu sprawności ruchowej stawów zaatakowanych przez dnę moczanową. Najprostszą metodą do osiągnięcia poprawy sprawności ruchowej jest gimnastyka. Ulgę mogą przynosić ćwiczenia w wodzie, które pozwalają na większą swobodę ruchów wskutek zmniejszonego oporu oraz rozluźnienia mięśni. Doskonałe efekty przynosi stosowanie masażu podwodnego. Produkty dozwolone to : pieczywo- pszenne, żytnie i razowe, mąka – pszenna, żytnia, ziemniaczana, pytlowa, razowa, makarony – wszystkie gatunki, kasze – wszystkie rodzaje, mleko , sery chude, twarogowe, jaja całe, białko, żółtko, mięso w ograniczonych ilościach – baranina chude mięso, kurczak bez skóry - filet, królik, ryby - sandacz, tuńczyk , halibut w ograniczonych ilościach dorsz, karp, masło i śmietana w ograniczonych ilościach, ziemniaki – gotowane, warzywa – pomidory, chrzan, marchew, koperek, sałata, szczypiorek, zielona pietruszka, cebula, ogórki, rzodkiewka, kalarepa, korzeń pietruszki , seler, buraki, owoce - jagodowe, cytrusowe, jabłka, śliwki, gruszki, morele, brzoskwinie, winogrona, wiśnie, cukier i słodycze – cukier, miód, dżemy, marmolady, konfitury, przyprawy : koperek, pietruszka, szczypiorek, kwasek cytrynowy, sok z cytryny, majeranek, cynamon, używki ; w ograniczonych ilościach słaba herbata. Produkty zabronione : sery – tłuste, mięso – tłuste, wątroba, nerki, płucka, mózg,serce, kury, gęś, karkówka, boczek, ryby – sardynki, szproty, śledź, makrela, wszystkie wędzone i konserwowe, anchois, owoce morza, zboża – gryka, kiełki pszenne, warzyw – soja, fasola biała, groch, szpinak, brukselka, szparagi owce – suszone morele, używki – mocna czarna herbata , kawa, kakao, czekolada, wszystkie rodzaje alkoholu, inne – nasiona słonecznika, drożdże piwne i piekarskie, ciasto francuskie, ciastka kremowe tłuszcze – smalec, słonina, boczek . 786 645 793 508 290 185 103 702

woda gazowana a dna moczanowa